خواص دارویی و گیاهی :
اگر جذب کلسیم و ویتامین D فرد کم باشد فرد به پوکی استخوان مبتلا میشود
پوکی استخوانپوکی استخوان براساس تعریف علمی، با انجام آزمایش BMD مشخص می شود.افرادی که عدد نهایی آزمایششان منفی 2/5 باشد پوکی استخوان دارند و اگر این عدد بین منفی 1 تا منفی 2 باشد در مرحله قبل از پوکی استخوان قرار دارند.
متخصصان ارتوپدی می گویند اگر جذب کلسیم و ویتامین D فرد کم باشد فرد به پوکی استخوان مبتلا میشود بنابراین رژیم غذایی و محل زندگی فرد که در معرض نور خورشید باشد یا نه، در پیدایش پوکی استخوان موثر است. به گفتهی پزشکان کاهش فعالیت روزانه فرد میتواند به پوکی استخوان منجر شود فردی که اصلاً فعالیت روزانه ندارد، سنش بالاست و همزمان سیگار میکشد یا فردی که در رژیم غذایی خود از لبنیات بهره نمیبرد در معرض پوکی استخوان قرار دارند.
آنها اولین نشانه پوکی استخوان را مراجعه بیمار با اظهار درد در اکثر نقاط بدن، ضعف در اندام و درد کلی بدن عنوان کرد و افزود: این علائم میتواند نشان از پوکی استخوان باشد.
پزشکان افزودند افراد مبتلا به پوکی استخوان مستعد شکستگی هستند و شایعترین نوع شکستگی در این افراد شکستگی اطراف مچ دست و مفصل ران است.
متخصصان ارتوپدی ادامه داد: زنان بعد از سن یائسگی و افرادی که مدت زیادی بیحرکت بودهاند یا دچار بیماری هستند باید آزمایش BMD را انجام دهند. به گفتهی آنها بهترین درمان در مراحل اولیه پوکی استخوان به منظور پیشگیری و عدم پیشرفت آن، تغییر در سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب و ترک دخانیات است. آنها توصیه میکنند از انجام خودسرانه آزمایش BMD بپرهیزند چرا که اشعه زیادی را وارد بدن بیمار میکند و مطمئن باشند که اگر لازم باشد پزشک درخواست این آزمایش را خواهد داد.
منبع:yjc.ir
تا سالم بمانید
این عارضه در طول زمان باعث ضعیفشدن استخوانها و افزایش احتمال شکستگی در آنها میشود.
پوکی استخوان بیشتر در بین زنان رایج است تا مردان. به این دلیل که حجم استخوان در زنان کمتر از مردان است. معمولا عمر زنها از مردان بیشتر و مصرف کلسیم در آنها کمتر است، و برای قوی نگهداشتن استخوانهایشان به هورمون زنانه استروزن نیز دارند.
اگر عمر مردان آنقدر زیاد باشد، آنها نیز شاهدخطر ابتلاء به پوکی استخوان در اواخر عمرشان خواهند بود.
هنگامی که توده کل استخوانی در حدود 35 سالگی به اوج خود میرسد، همه بزرگسالان از 35 سال به بعد شروع به از دست دادن توده استخوانی میکنند. در زنان میزان از دست رفتن استخوان پس از یائسگی که میزان هورمون استروژن افت پیدا می کند، سرعت میگیرد. از آنجایی که تخمدانها استروژن میسازند، اگر هر دو تخمدان با عمل جراحی برداشته شوند، به سرعت از دست رفتن توده ا ستخوانی افزوده میشود.
علائم پوکی استخوان چیست؟
ممکن نیست بدانید پوکی استخوان دارید تا وقتی که علائم جدی آن را احساس کنید. علائم این بیماری شامل شکستگی استخوان، کمر درد یا قوز پشت است.
همچنین ممکن است قد شما در طول زمان کوتاهتر شود، زیرا پوکی استخوان میتواند باعث متلاشیشدن مهرهها (استخوانهای ستون فقرات شما) شود.این مشکلات معمولا پس از آنکه مقدار زیادی از کلسیم موجود در استخوان از بین رود اتفاق میافتد.
آیا خطر پوکی استخوان برای من وجود دارد؟
عوامل خطر ابتلاء به پوکی استخوان اینها هستند:
موارد فوق فهرستی از چیزهایی است که احتمال پوکی استخوان را افزایش میدهند. در این زمینه با دکتر خانوادگی خود در مورد عوامل خطرساز برای پوکی استخوان صحبت کنید.
آیا نیاز به تراکمسنجی استخوان خواهم داشت؟
با پزشکتان مشورت کنید. برای بسیاری از زنان، پوکی استخوان (یا خطر بروز آن)را میتوان بدون آزمایش تشخیص داد. وقتی انجام آزمایش لازم باشد، پزشکان با استفاده از تجهیزات عکسبرداری از استخوان، تصویری از استخوان به دست میآورند تا متخلخل شدن آن را بررسی کنند.
کالسیتونین چیست؟
calcitonin (با نامهای تجاری: calcimar, miacalcin) هورمونی است که به پیشگیری از بین رفتن مجدد استخوان و کاهش درد در افراد مبتلا به پوکی استخوان کمک میکند.این دارو به صورت تزریقی یا اسپری بینی مصرف میشود و شایعترن عارضه جانبی آن تهوع است.
ایباندرونیت سدیم چیست؟
Ibandronate sodium (نام تجاری Boniva) داروی جدیدی است که فقط یکبار در ماه بکار میرود. این دارو هورمون نیست، اما بطور تدریجی از بین رفتن استخوان را کم و تراکم استخوان را زیاد میکند. عوارض جانبی این دارو شامل ناراحتی معده، سوزش معده(قلب)، حالت تهوع و اسهال است.
آلندرونیت و ریسدرونیت چیست؟
داروهای Alendronaten (نام تجاری:fosamax) و risdronate (نام تجاری:actonel) این داروها هورمون نیستند اما برای کمک به پیشگیری و درمان پوکی استخوان استفاده میشوند. انها داروهایی هستند که به کاهش خطر شکستگی استخوان و کاهش سرعت از بین رفتن استخوان کمک میکنند. شایعترین اثر جانبی آنها شامل ناراحتی معده است.
ریلوکسیفین چیست؟
Reloxifene (نام تجاری:eviste ) دارویی است که برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان با افزایش تراکم استخوان استفاده میشود.
این دارو هورمون نیست اما برخی از تاثیرات آن به تقلید از هورمون جنسی استروژن است. گرمای ناگهانی بدن و خطر لخته شدن خون از عوارض جانبی این دارو است.
تریپاراتید چیست؟
eriparatide (نام تجاری :forteo ) تریپاراتید یک هورمون مصنوعی تزریقی جدید است که برای درمان پوکی استخوان یکبار در روز استفاده می شود. این دارو سبب رشد استخوان جدید میشود. عوارض جانبی آن حالت تهوع ، سرگیجه و گرفتگی عضلات ران است.
چه مقدار کلسیم نیاز دارم؟
شما قبل از یائسگی هر روز به 1000 میلی گرم کلسیم نیاز دارید. بعد از یائسگی اگر استروژن مصرف میکنید هر روز به 1000 میلی گرم کلسیم نیاز دارید. اگر استروژن مصرف نمیکنید هر روز به 1500 میلی گرم کلسیم نیاز دارید.
معمولا بزرگترین حجم گرفتن کلسیم از غذا است. منابع خوب کلسیم، فرآوردههای لبنی بدون چربی و کم چرب هستند. از دیگر منابع کلسیم شامل باقلا خشکیده، ماهی ریز(ساردین) و کلم بروکلی است.
در هر یک از موارد ذیل در حدود 300 میلی گرم کلسیم وجود دارد:
اگرشما با خوردن غذا کلسیم کافی را نگیرید. ممکن است پزشک به شما قرص کلسیم پیشنهاد کند. آن را در بین وعده های غذایی یا با شیر مصرف کنید. ویتامین D و لاکتوز (قند طبیعی شیر) به بدن شما در جذب کلسیم کمک میکند.
روشهای قوی نگه داشتن استخوانها
familydoctor.org
علائم و عوارض پوکی استخوان
مادربزرگ سالهاست كه زمين گير شده است وهمه فكر ميكنند كه اين از يك زمين خوردن شروع شده است.اما زمين خوردن يك بهانه است چرا كه مشكل از زمانها قبل شروع شده بود.مشكل پوكي استخوان بود كه باعث شكستگي استخوان وزمين خوردن ناگهاني ميشود.
اين دزد خاموش سلامتي سالانه 7/1 میلیون نفر را در دنیا زمینگیر میکند. آمارها در ايران نشان میدهند بیش از نیمی از افراد مبتلا به پوکی استخوان شکستگی استخوان لگن را تجربه میکنند و 20 درصد آنها برای ادامه زندگی به شدت وابسته به دیگران میشوند. در 20-10 درصد موارد مرگ زود هنگام در پی این شکستگیها رخ میدهد. با توجه با اینکه این بیماری در سنین میانسالی و پیری شیوع بیشتری مییابد، انتظار میرود با پیر شدن جمعیت در کشورمان و تغییر تناسب هرم جمعیتی تا سال 135، شاهد افزایش شیوع این بیماری در سالهای آتی باشیم.
در سـال سازمـان جهانـي بهداشـت بيمـاري را بـه عنـوان كشندهتريـن بيماريهـا اعـلام كـرد. ايـن بيمـاري هـا شامـل سرطـان، ايـدز، بيمـاريهـاي قلبي و مغزي و پوكي استخوان بودند
مطالعه ای که چندی پيش توسط وزارت بهداشت انجام شده نشان ميدهد 47 درصد زنان و 44 درصد مردان بالای 50 سال در ايران دچار كاهش تراکم استخوان هستند وچهار و شش دهم درصد افراد 20 تا 70 سال در ايران به پوکی استخوان در ستون فقرات مبتلا هستند. همچنين از هر 4 زن ايرانی بالای 50 سال، يک نفر به پوکی استخوان مبتلاست. اين در حالی است که آمارهای جهانی، فاصله معنی داری با آمار کشور ما دارد. در سرتاسر دنيا از هر 3 زن، يک زن و از هر 5 مرد يک مرد بالای 50 سال دچار پوکی استخوان هستند.
ميزان پوکی استخوان در زنان، 4 برابر مردان ذکر شده است و شکستگی ناشی از آن در زنان، تقریبا دو برابر مردان شايع است. البته از 75 سالگی به بعد، پوکی استخوان در زنان و مردان به يک اندازه شايع است ولی اين بيماری ، اغلب بيماری زنان شناخته می شود. زنانی که زودتر دچار عادت ماهانه و ديرتر يائسه شوند، احتمال بروز بيماری در آنها کمتر است.
پوکی استخوان يا استئوپروز بيماری خاموش، ناميده می شود، چرا که در آن، استخوان ها بدون هيچ علامتی پوک می شوند و وقتی علائم درد و شکستگی بروز پيدا می کند که بيماری در مرحله پيشرفته است. حتر اگر شکستگی در استخوانهای اندامها رخ ندهد، پس از گذشت ساليان، علائمی چون درد کمر و خميدگی قامت ايجاد می شود که ناشی از شکستگی يا بهتر است بگوييم خردشدگی استخوان مهر ه های کمری است.
پوکی استخوان در واقع خالی شدن استخوان از مواد سازنده آن است. در اين بيماری گاهی فرد در تمام استخوان های خود احساس درد و سوزش می کند و گاهی حتی فرد متوجه شکستن استخوان هم نمی شود، چنان که گاهی فشارهای کوچک مثل خم شدن يا بلند کردن يک وسيله سنگين يا حتی سرفه می تواند موجب شکستگی استخوان شود
ايـن بيمـاري استحكـام استخـوان ها را بـه تدريج از بين مي برد. استخوان داراي بافت زنده اي است كه مرتب بازسازي مي شود. بافت هاي استخواني قديمي از بين مي روند و بافت هاي جديد استخواني جايگزين آنها مي شوند. استخوان انسان در كودكي خاصيت ارتجاعي و تحمل فشار زيادتري دارد و بهتدريج سفت و محكم ميشود. اين مساله در 20 سالگي، به اوج خود ميرسد و بين 20 تا 35 سالگي، استحكام استخوان به همان قوت باقي ميماند. روند استخوان سازي در بدن از هنگام تولد آغاز مي شود و به طور متوسط تا حدود – سالگي ادامه دارد و از آن پس، رو به كاهش مي گذارد و در نتيجه بافت استخواني نازك تر و ضعيفتر ميشود.
علائم بيماري
مهم ترين عارضه پوکی استخوان، شکستگی است. بيشترين شکستگی در اين بيماری، در ناحيه مفصل ران در محل اتصال به لگن و در ستون فقرات که معمولا وزن بدن را تحمل می کنند رخ می دهد.
شكستگي استخوان در هر سني دردآور است؛ اين مشكل به خصوص در سنين بالاتر جديتر است و حتي ميتواند كشنده باشد. بطوري كه در يك فرد سالمند شكستگي ران تا 4 برابر خطر مرگ را افزايش ميدهد
شکستگی در ناحيه مچ دست نيز شايع است.
ازجمله علائم اوليه استئوپروز عبارتند از:
بيخوابي ناگهاني
گرفتگي شبانه پاها
درد مداوم كمر
بيماريهاي لثه و شل شدن دندانها
كاهش تدريجي قد
علل ايجاد كننده
در موارد زير خطر استئوپروز افزايش مي يابد:
18. سرب موجود درهواي آلوده، نقش زيادي در پوكي استخوان دارد. سرب موجود در محيط، به تدريج در استخوانها جمع و موجب بروز واكنشهاي شيميايي در آنها ميشود و امكان پوكي استخوان را در آينده افزايش ميدهد.
ريز مغذيهاي ضروري درمان:
كلسيم
كلسيم فراوانترين ماده معدني تشكيل دهنده بدن ميباشد كه % آن در استخوانها و دندانها ميباشد. درشرايط نرمال، نسبت كلسيم به فسفر استخوان بصورت 2 به 1 ميباشد.
ضروري ترين عامل در استخوان سازي است.
این ماده معدنی علاوه بر اینکه از بروز پوکی استخوان پیشگیری میکند، در انتقال پیامهای عصبی، فعالسازی برخی آنزیمها و ترشح هورمونی نقش دارد. به زنان در دوران یائسگی و پس از آن، مصرف منابع غذایی این ماده و مکمل غذایی آن توصیه میشود.
اما كلسيم به تنهايي در تشكيل استخوان و حفظ استحكام استخوانها مؤثر نميباشد، در زير ريز مغذيهاي ضروري علاوه بر كلسيم ذكر شده است:
لیزین یک اسیدآمینه ضروری است که به افزایش جذب کلسیم از دستگاه گوارش، نگهداری کلسیم در استخوان ها و تشکیل کلاژن کمک کرده و همچنین دفع ادراری کلسیم را کاهش می دهد. از این رو عاملی جهت حفظ تراکم استخوانها و پیشگیری از پوکی استخوان محسوب می شود.
در حدود دويست سال پيش يك پزشك آلماني، مطلبي را منتشر كرد با اين ادعا كه استفاده از مس روند شكستگي استخوانها را بهبود ميدهد. در سالهاي بعد، شواهد حاكي از نقش حياتي مس در بيوسنتز استخوان، بافت هاي مرتبط ميباشد.
استئوپروز ناشي از كمبود مس، در گونههاي مختلف حيوانات و انسان به اثبات رسيده است.
این عنصر با تاثیر در متابولیسم بسیاری از مواد معدنی، موجب افزایش تراکم استخوانی می شود.
منیزیم نیز همانند کلسیم در تشکیل هیدروکسی آپاتیت نقش دارد علاوه بر اینکه جذب کلسیم را نیز افزایش می دهد. همچنین با کمک به رسوب کلسیم در مینای دندان از پوسیدگی دندان نیز پیشگیری می کند.کمبود منیزیم سبب اختلال در ساختار و عملکرد استخوانها می گردد.
به علاوه این ماده از افت قند خون، بروز التهابهای خاص و برخی علائم عصبی در دوران يائسگي پیشگیری میکند.
روی نیز از اجزای مهم هیدروکسی آپاتیت محسوب مي شود ووجود این عنصر جهت فعالیت طبیعی آنزیم آلکالین فسفاتاز نیزضرورت دارد. کمبود روی سبب کاهش تراکم استخوانها می گردد. در میان فراورده های مصنوعي روی، فرم گلوکونات آن بهترین جذب را دارد.
وجوداین ویتامین محلول در چربی جهت بهبود جذب کلسیم و متابولسیم کلسیم و فسفردر بدن ضرورت دارد. در نهايت اينكه، از آنجاييكه طبق آمار منتشر شده 70 تا 80 درصد افراد جامعه ما از كمبود شديد يا خفيف ويتامين D رنج ميبرند، توصيه ميشود تمام زنان پس از سن يائسگي، با نظر پزشك، مكمل كلسيم و ويتامين D مصرف كنند.
از مهمترين عوامل مؤثر در حفظ استحكام استخوانها سويا ميباشد.سويا از گروه ايزوفلاونها ميباشد وساختار مشابه استروژن انساني را دارد.از جمله اثرات مثبت سويا كاهش كلسترول خون، و به صورت بالقوه كاهش خطر بيماريهاي قلبي، و نيز از اثرات مهم آن، در كنترل استئوپروز ميباشد.
در درمان استئوپروز، توجه بسياري از پزشكان به يك ريزمغذي به نام بور جلب شد!
بور ماده ايست كه جهت رشد گياه لازم است، لذا از اين طريق به رژيم غذايي انسان راه دارد و در مغزها، ميوهها(خصوصاً آلو، انگور ، آووكادو) و سبزيجات وجود دارد.
در اينجا توضيح ميدهيم چرا بور براي افزايش قدرت استخوانها مفيد است:
در مطالعه اي مشخص شده افزايش مقدار بور دريافتي از0.25 به 3.25، مقدار دفع كلسيم ومنيزيم ادراري را در خانمهادر روزهاي قبل قاعدگي كاهش ميدهد. همچنين، علاوه بر كاهش دفع ادراري كلسيم، بور در استفاده بهينه از اين ريزمغذي ضروري(كلسيم)، فعالسازي استروژن و ويتامين D ، و نيز بهبود عملكرد منيزيم، كلسيم و ويتامين D هم مفيد ميباشد.
در مورد تاًثير بور در فعالسازي ويتامين D، در يك مطالعه بر روي حيوانات مشخص شد. در آنهايي كه در معرض كمبود ويتامين D بودند، بحران جذب مطلوب كلسيم، با دريافت مقدار كافي بور، تا حدود زيادي جبران شد.
يائسگي يكي از مراحل طبيعي و مهم زندگي زنان است كه مشخصه اصلي آن، پايان باروري و قطع عادت ماهيانه است. از جمله مسائلي كه بانوان در اين دوران با آن دست وپنجه نرم ميكنند، خستگي، اضطراب، افسردگي، پوکی استخوان، گرگرفتگی، كاهش سوخت و ساز، تغییر دستگاه ادراری، بينظمی در خواب و… را، ميتوان نام برد كه علت اين پديده را كاهش هورمونهاي جنسي استروژن و پروژسترون ميدانند.
طبق آمار جهانی بین 30درصد از خانم ها قبل از 45 سالگی، 60 درصد تا 50 سالگی و 8 درصد تا 55 سالگی یائسه میشوند.
از مشكلات درخور توجه دوران يائسگي، افزايش خطر پوكي استخوان ميباشد. هر سال كه از يائسگي ميگذرد، حدود 5/1-1 در صد از تودهي استخواني از دست ميرود و در 65-60 سالگي ممكن است شكستگيهاي استخواني در ستون مهرهها ايجاد شود. علت پوكي استخوان در دوران يائسگي، در واقع كاهش استروژن و در نتيجه خروج كلسيم از استخوانها و آن به جريان خون است.