بیشتر مادران با این صحنه مواجه شدهاند: نیمههای شب فرزندتان با درد و ناله پیش شما آمده و شما هم با لمس پیشانی او متوجه تب و داغی سرش شدهاید. این لحظات معمولا برای مادران کمتجربه سخت است چون نمیدانند چه باید بکنند. تب کودک برای آنها کابوس است و به محض اینکه تبسنج یک درجه تب را نشان میدهد شب را تا صبح بالای سر کودک بیدار مینشینند و مرتب تبش را اندازه میگیرند تا دچار تشنج نشود. اما درست در همین مواقع است که باید خونسردی خودتان را حفظ کنید.علت تب کودک چيست
بسیاری از والدین تب را موردی خطرناک میدانند اما متخصصان معتقدند در خيلي از موارد تب مشکل حادی نیست. دکتر اکبر کوشانفر، متخصص اطفال و استاد دانشگاه علوم پزشكي دانشگاه شهيد بهشتي درباره تب نوزادان و کودکان بیشتر توضیح میدهد.تب چیست؟براي درك درست اينكه تب چيست ابتدا بايد سراغ هيپوتالاموس كه غدهاي در مغز است برويم. اين غده كه در وسط پايه مغز واقع شده مثل يك ترموستات عمل ميكند. اين ارگان با درك صحيح ميزان دماي مناسب براي بدن پيامي را به سيستمهاي عصبي ارسال و آنها را براي رسيدن به دماي مطلوب آماده ميكند. دماي طبيعي بدن 37درجه سانتيگراد است البته در برخي افراد اندكي درجه حرارت بدن بالاتر يا پايينتر است. همچنين دماي بدن در طول شبانهروز متغير است؛ در صبح اندكي پايينتر و در عصر اندكي بالاتر ميرود. وقتي ويروسي وارد بدن و خون كودك شود موجب تغييراتي در خون و گلبولهاي سفيد و درجه حرارت بالا براي دفاع ميشود. هيپوتالاموس با درك اين موضوع به سيستم عصبي دستور ميدهد درجه حرارت بدن بالا برود و دماي بدن ممکن است از 38 تا 40 درجه برسد.تب عفونی، استامینوفن نمیخواهدگاهي اوقات در كودكان كمتر از 4 سال به علت عفونتهاي گوش و در كودكان بالاي 4 سال به علت سينوبرونشيت علائم باليني تب و سرفه طول ميكشد. بيشتر محققان و پزشكان معتقدند تب براي كودكان مشكل جدي تلقی نميشود و تا زماني كه كودك تب دارد و بيقرار است احتياج به داروي مسكن تببر ندارد. ثابت شده تب يك عامل دفاعي بدن بوده و دوره بيماري را كوتاهتر ميكند و پايين آوردن تب دوره بهبود بيماري را در كودكان به شدت كند ميكند. بدن براي افزايش درجه حرارت خون مجبور است 01درصد به سوخت و ساز خون بيفزايد و افزايش متابوليسم بدن باعث دفع بسياري از سموم نهفته در بافتها ميشود. در اين صورت توصيه ميشود در مورد تب بيماريهاي عفوني و تب واكسيناسيون استامينوفن تجويز نشود كه دفاع بدن در مقابل ميكروبها نيز كمتر شود.چقدر استامینوفن؟استامينوفن به عنوان مسكن و تببر مصرف زيادی دارد و در موارد لزوم بايد مصرف شود چون 05درصد مسموميتهاي دارويي با استامينوفن اتفاق ميافتد. استامينوفن عمدتا به وسيله كبد متابوليزه ميشود. علائم مسمومیت خفيف باليني مانند تهوع، رنگپريدگي و خستگي بروز ميكند كه به وسيله دفع استامينوفن غيرسمي از راه ادرار علائم بهبود مييابد. استامينوفن براي رفع تب كودكان زير يكسال بر حسب وزن 51-01 قطره 6-4 ساعت و در كودكان بزرگتر از 2 سال 5 ميليليتر معادل يك قاشق مرباخوري 6-4 ساعت یکبار براي زماني كه كودك تب بالاتر از 5/83 دارد در دوران تب و سرماخوردگي تجويز ميشود. شربت ايبوپروفن داروي مناسب مسكن و تببر براي كودكانی است که تب و درد عفونت گوش دارند و بر حسب وزن هر 8-6 ساعت يك قاشق مرباخوري در موارد تب بالا يا همراه استامينوفن در موارد ضروري تجويز ميشود. اگر تب 03 تا 54 دقیقه بعد از مصرف دارو ادامه یافت برای اطمینان از کافی بودن دارو، دوز دارو و پیمانهای را که با آن دارو را به کودک دادهاید، کنترل کنید. در صورتیکه میزان داروی داده شده کافی باشد ممکن است بدن کودک به دارو جواب نداده باشد. اگر استامینوفن ظرف یک ساعت تب را پایین نیاورد، برای استفاده از داروی دیگر با پزشک مشورت کنید.اندازهگیری تب و پایین آوردن آناستفاده از درجههای اندازهگیری تب وسیله مناسبی برای اندازهگیری دمای بدن است. برای بچهها به هیچوجه دماسنج را در دهان یا مقعد قرار ندهید چراکه خطرناک است و ممکن است شکسته شود. درجه را زیربغل کودک قرار دهید و هر دمایی را که مشاهده کردید، یک درجه به آن اضافه کنید، یعنی اگر درجه تب کودک شما را 38 نشان داده، در حقیقت او 39 درجه تب دارد. پاشویه یکی از روشهای سنتی برای کاهش تب است که هنوز هم به خانوادهها توصیه ميشود. والدين ميتوانند دستمالی را با آب شیر خیس کنند و روی سر و بدن بچه قرار دهند. حمام کردن روش مناسبی برای کاهش تب نیست چراکه بچه بیمار است و توان بالایی ندارد و حفظ و کنترل او در این حالت کار سختی است و ممکن است زمین بخورد.تب فایده هم دارد!محققان به اين نتيجه رسيدهاند بدن انسان از تب به عنوان يك سپر دفاعي استفاده ميكند و افزايش درجه حرارت برخي ميكروبها و ويروسها را از بين ميبرد و تب يكي از نشانههاي خوب باليني براي آگاهي والدين و پزشك از وجود بيماريهاي عفوني است و بدون وجود تب پيشبيني عفونت در بدن بسيار سخت و پيچيده خواهد بود. گاهي اوقات به دنبال تب، لرز ايجاد ميشود و با وجود تب و پوشاندن كودك با پتو، او احساس سرما و لرز ميكند.چه زمان به پزشک مراجعه کنیددر برخی موارد در صورت بروز تب باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید. مهمترین موارد عبارت است از: تب بالای 38 درجه در کودکان زیر 3 ماه، تب بالای 2/38 در کودکان 3 تا 6 ماه، تب بالای 8/38 در کودکان بالای 6 ماه. اگر تب با علائمی مانند تهوع و استفراغ، خشکی دهان، بیقراری شدید، رنگپریدگی، سردرد شدید، تورم مفاصل، سفتی گردن، درد شدید شکم، برجسته شدن قسمتهای نرم سر، کاهش سطح هوشیاری و مشکلات تنفسی همراه باشد باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کرد.رابطه تب و آسیب مغزواقعیت این است که تب آسیبی به مغز وارد نمیکند. در فردی با عملکرد طبیعی مغز تب یک واکنش طبیعی به عفونت است. همانطور که گفته شد هر مغز طبیعی یک ترموستات داخلی برای پیشگیری از بالا رفتن دمای بدن و آسیب به مغز دارد. آسیب مغز تنها زمانی اتفاق میافتد که تب بیش از حد و شوک گرمایی ایجاد شود. تب بیش از حد زمانی بروز میکند که مغز توان تنظیم حرارت بدن را نداشته باشد یا فرد نتواند خود را خنک کند. اما تب در اثر بیماری یک فرایند طبیعی است و به هیچکدام از ارگانهای بدن آسیب نمیزند.
منبع:مجله سیب سبز
تب به خودی خود بیماری نیست معمولاً میتواند یک علامت برای بیماری یا مشکل خاص در بدن باشدعلت تب کودک چيست
احتمالاً برایتان پیش آمده و که وقتی نیمههای شب برای سر زدن پیش فرزندتان میروید، ببینید که بدنش داغ شده و عرق کرده است. پیشانی فرزندتان داغ است و بلافاصله حدس میزنید که تب داشته باشد اما نمیدانید که در چنین موقعیتی چه باید بکنید. آیا باید درجه حرارت بدنش را اندازه بگیرید یا به دکتر زنگ بزنید؟تب در بچههای سالم معمولاً نشانه چیز خاصی نیست. بااینکه وقتی حرارت بدن فرزندتان بالا میرود کمی میترسید اما تب به خودی خود هیچ آسیبی به دنبال ندارد و میتواند حتی چیز خوبی هم باشد—تب معمولاً راهی است که بدن با عفونتها میجنگد. و همه تبها نیاز به درمان ندارند. اما تب بالا میتواند موجب ناراحتی کودک شود و مشکلاتی مثل کمآب شدن بدن را تشدید کند.در زیر اطلاعات بیشتری درمورد تب، راه اندازهگیری و درمان آن و اینکه چه زمان نیاز به مراجعه به پزشک است، در اختیارتان قرار میدهیم.واقعیتهایی درمورد تبتب زمانی اتفاق میافتد که ترموستات داخلی بدن حرارت را به بالاتر از سطح عادی میرساند. این ترموستات در بخشی از مغز قرار گرفته است که هیپوتالاموس نامیده میشود. هیپوتالاموس میداند درجه حرارت بدن چه مقدار باید باشد (معمولاً حدود 98.6 درجه فارنهایت یا 37 درجه سلسیوس) و به بدن پیام میفرستد که آن را به آن درجه برساند.درجه حرارت بدن اکثر افراد در طول روز کمی تغییر میکند: صبحها معمولاً کمی پایینتر است و عصرها کمی بالاتر میرود و درطول فعالیت، بازی و ورزش هم نوسان مییابد.بااینحال گاهیاوقات هیپوتالاموس درمقابله با یک عفونت، بیماری یا هر دلیل دیگری، درجه حرارت بدن را بالاتر میبرد. پس چرا هیپوتالاموس به بدن میگوید درجه حرارت بدن را تغییر دهد؟ محققان بر این باورند که بالا بردن درجه حرارت راهی است که بدن از طریق آن میکروبهایی که موجب بیماری و عفونت هستند را میکشد و باعث میشود که بدن محل چندان راحتی برای آنها نباشد.علت پیدایش تبخیلی مهم است که به خاطر داشته باشید که تب به خودی خود بیماری نیست—معمولاً میتواند یک علامت برای بیماری یا مشکل خاص در بدن باشد. تب میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله:عفونت: اکثر تبها در اثر یک بیماری یا عفونت خاص در بدن ایجاد میشوند. تب به بدن کمک میکند با تحریک مکانیزمهای دفاعی طبیعی بدن، با عفونتها مقابله کند.پوشیدن لباس زیاد: نوزادان، مخصوصاً نوزادان تازه متولدشده، اگر زیاد لباس بپوشند یا در محلی گرم قرار گیرند، تب میکنند زیرا به اندازه بچههای بزرگتر نمیتوانند درجه حرارت بدن خود را تنظیم کنند. اما ازآنجاکه تب در نوزادان میتواند نشانه یک عفونت جدی باشد، حتی نوزادانی که زیاد لباس پوشیدهاند هم باید توسط پزشک معاینه شوند.واکسنها: بچهها و نوزادان گاهی بعد از واکسن دچار تب خفیف میشوند.بااینکه دندان درآوردن هم باعث بالا رفتن جزئی دمای بدن میشود، اما اگر درجه حرارت بدن کودک بالاتر از 100 درجه فارنهایت (37.8 درجه سلسیوس) شود، نمیتواند دلیل اصلی تب باشد.وقتی تب نشانه مسئلهای جدی استدر گذشته، دکترها توصیه میکردند تب را فقط براساس درجه حرارت درمان کنند. اما امروزه اعتقاد دارند که درمان باید هم براساس درجه حرارت و هم وضعیت عمومی کودک انجام گیرد.بچههایی که درجه حرارت بدنشان پایینتر از 102 درجه فارنهایت (37.9 درجه سلسیوس) است معمولاً نیازی به دارو ندارند نگراینکه احساس ناراحتی کنند. این قانون یک استثنا دارد: اگر نوزادی سه ماهه یا کوچکتر دارید که درجه حرارت مقعدی او 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سلسیوس) یا بالاتر است، به دکتر مراجعه کرده و یا فوراً به بخش اورژانس بیمارستان بروید.حتی یک تب خفیف میتواند نشانه یک عفونت جدی در بدن نوزادان باشد.اگر نوزادتان سه ماهه تا سه ساله است و تبی حدود 102.2 درجه فانهایت (39 درجه سلسیوس) یا بالاتر دارد، با دکتر تماس بگیرید تا ببینید نیازی به مراجعه به دکتر یا بیمارستان هست یا خیر. برای بچههای بزرگتر، رفتار و فعالیت او را نیز باید مدنظر قرار دهید. رفتار فرزندتان میتواند علامت خوبی از وضعیت او باشد و نشان دهد که تب در اثر یک مشکل کوچک ایجاد شده یا نیاز به دیدن دکتر است.
تب زمانی اتفاق میافتد که ترموستات داخلی بدن حرارت را به بالاتر از سطح عادی میرساند
در موارد زیر احتمالاً بیماری چندان جدی نیست:• کودک هنوز میل به بازی دارد.• وضعیت خوردن و آشامیدن او بیاشکال است.• هوشیار است و به شما لبخند میزند.• رنگ پوست او عادی است.• وقتی دمای بدنش پایین میآید ظاهراً خوب به نظر میرسد.و زیاد نگران بچهای که تب دارد و میلی به غذا خوردن ندارد نشوید. این در بیماریها و عفونتهایی که موجب تب میشوند بسیار متداول است. برای بچههایی که به طور طبیعی آب میخورند و ادرار دارند، نخوردن غذا کاملاً طبیعی است.این تب است؟یک بوسه کوچک روی پیشانی یا گذاشتن دستتان بر روی پوست کودک برای اینکه بفهمید فرزندتان تب دارد یا نه کافی است. اما این روش برای گرفتن درجه حرارت بدن به فردی که اینکار را انجام میدهد بستگی دارد و دمای دقیقی به شما نمیدهد.برای تایید تب از یک دماسنج مطمئن استفاده کنید. در موراد زیر میتوان گفت که کودک تب دارد:• اندازهگیری مقعدی 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سلسیوس)• اندازهگیری دهانی 99.5 درجه فانهایت (37.5 درجه سلسیوس)• اندازهگیری زیربغلی 99 درجه فانهایت (37.2 درجه سلسیوس)اما شدت تب نمیتواند نشانه شدت بیماری باشد. یک سرماخوردگی ساده یا هرعفونت ویروسی دیگر میتواند تب به مراتب بالاتری ایجاد کند (204-203 درجه فانهایت/40-38.9 درجه سلسیوس) اما معمولاً نشانه مشکل حادی نیست. و عفونتهای جدی هم ممکن است اصلاً تب ایجاد نکنند، مخصوصاً در نوزادان.ازآنجاکه تب بالا و پایین میشود، وقتی بدن سعی میکند گرمای اضافی ایجاد کند و درجه حرارت آن بالا رود، ممکن است کودک دچار لرز شود. وقتی بدن برای پایین آمدن حرارت خود، شروع به دفع عرق اضافی میکند، کودک عرق میکند.گاهیاوقات بچههایی که تب دارند تندتر از حالت عادی نفس میکشند و ممکن است ضربانقلبشان هم سریعتر شود. اگر کودکتان دچار مشکل تنفس شد، یا سریعتر از حالت طبیعی نفس میکشید یا حتی بعد از پایین آمدن تب هم وضعیت تنفس او همانطور باقی ماند، حتماً فوراً به پزشک مراجعه کنید.
علت پیدایش تب کودکان + راههای پایین آوردن تب (قسمت دوم)
منبع: kidspersia.com
تب مکرر در کودکان یکی از موضوعاتی است که همیشه پدر و مادرها را نگران میکند. تب مکرر در کودکان نشان دهنده وجود یک آسیب در بدن کودک شماست. از آنجا که سیستم ایمنی کودکان ضعیف است، مراقبت از آنها در زمان بروز تب اهمیت ویژهای دارد. در این مطلب از برخی دلایل تب مکرر در کودکان و راههای پایین آوردن تب کودکتان آگاه میشوید.
چرا کودک شما دائما تب میکند؟
عوامل گوناگونی وجود دارد که باعث میشود کودک شما دائم تب کند یا تب او طولانی شود. البته همیشه این عوامل خطرناک نیستند. تب مکرر کودکان میتواند منشا عفونی یا غیرعفونی داشته باشد. در نوع عفونی، عفونتهای باکتریایی، قارچی، ویروسی و انگلی دخیل هستند و در نوع غیرعفونی، بیماریهای التهابی با واسطه سیستم ایمنی موثرند.
اگر کودکمان تب کرد چه کنیم؟
شما میتوانید با انجام روشهای ساده و بدون نیاز به مصرف دارو تب کودکتان را پایین بیاورید. در اینجا به بعضی از این روشها اشاره شده است:
• یک حوله مرطوب روی پیشانی او قرار دهید.
• میتوانید کودکتان را با آب گرم حمام کنید. زمانی که آب گرم روی پوست کودک تبخیر میشود دمای بدن او پایین میآید. از حمام آب سرد استفاده نکنید این کار باعث ایجاد لرزش و افزایش دمای بدن کودکتان میشود.
• کودکتان را به خوردن مایعات بیشتر تشویق کنید، این کار باعث میشود حجم ادرار او بیشتر شده و عوامل بیماریزا زودتر از بدنش خارج شوند.
• میتوانید از یک فن برای گردش هوا در اتاق کودکتان استفاده کنید.علت تب کودک چيست
چگونه میتوانیم از تب مکرر در کودکان پیشگیری کنیم؟
با وجود عوامل زیادی که منجر به تب مکرر در کودکان میشوند، سوال بیشتر مادران راههای پیشگیری از تب مکرر در کودکان است. شما میتوانید با رعایت نکات زیر، از عفونتهای مکرری که میتوانند منجر به تب مکرر شوند جلوگیری کنید:
• اگر سیگاری هستید بهتر است در محلهایی دور از کودک (بیرون منزل یا بیرون اتومبیل) سیگار بکشید.
• با استفاده از مواد غذایی مناسب و مکملهای غذایی، سیستم ایمنی بدن فرزندتان را در برابر عفونتها مقاوم کنید.
• اگر کودک شما پیشزمینه آلرژی دارد بهتر است از ابتدا تحت مراقبت پزشک قرار گیرد تا از ایجاد عفونت مکرر پیشگیری شود.
اگر تمایل به مطالعه مطالب بیشتری در خصوص کودکان دارید به این لینک مراجعه کنید.
با وارد کردن اطلاعات درخواست شده در فرم زیر میتوانید خبرنامه سلامت را در ایمیل خود دریافت نمایید.
عفونت، دندان در آوردن کودک، واکسیناسیون، سرطان و برخی دارو ها می توانند باعث ایجاد تب در افراد شوند.
تب نیز به عنوان درجه حرارت بالا شناخته می شود تب باید از هیپرترمی که یک نقص در بدن که می تواند درجه حرارت بدن را بالا ببرد تشخیص داده شود هیپرترمی معمولا توسط منابع خارجی مانند بودن در یک محیط گرم ایجاد می شود. برای توصیف آن درجه حرارت بدن است که بالاتر از طبیعی است. تب می تواند کودکان و بزرگسالان را به طور یکسان تحت تاثیر قرار دهد.
افزایش کوتاه مدت درجه حرارت بدن، می تواند برای مبارزه با بیماری به بدن کمک کند. با این حال، تب شدید می تواند یک اورژانس پزشکی باشد. به گفته کلینیک مایو، درجه حرارت طبیعی بدن که به طور معمول 37 درجه سانتی گراد در نظر گرفته شده است درجه حرارت طبیعی بدن در هر فرد کمی متفاوت است. به گفته انسیتو ملی سلامت ( NIH ) هنگامی که درجه حرارت گرفته شده در کودک به صورت شفاهی 37.5 درجه سانتی گراد باشد گویند کودک تب دارد بزرگسالان به احتمال زیاد هنگامی که درجه حرارت بدن از 37.2 – 37.5 درجه سانتی گراد تجاوزکند گویند تب دارد. تب اغلب مفید است و مشکلی ایجاد نمی کند بلکه کمک می کند تا بدن با عفونت مبارزه کند دلیل اصلی برای درمان تب برای افزایش راحتی است. تب نتیجه پاسخ ایمنی بدن به یک مهاجم خارجی است این اشغالگران خارجی شامل ویروس ها، باکتری ها، قارچ، مواد مخدر و یا دیگر سموم هستند. تب بالای ( 40 C ) به درمان فوری در منزل و مراقبت های پزشکی به موقع نیاز دارد زیرا می توانند به هذیان و تشنج منجر شود.
برخی از دلایل تب عبارتند از:
چه چیزی باعث تب می شود
تب نتیجه پاسخ ایمنی بدن به یک مهاجم خارجی است تب ماده ای به نام پیوژنز که باعث پاسخ ایمنی بدن است تولید می کند پیوژنز به هیپوتالاموس فرمان می دهد که نقطه تنظیم دما را به منظور کمک به بدن برای مبارزه با عفونت افزایش دهد.
عفونت، از جمله ذات الریه، سرماخوردگی، آنفلوآنزا، عفونت گوش و برونشیت سبب تب می شود.
واکسیناسیون اخیر ( کودکان )
دندان درآوردن در کودکان
بیماری های التهابی خاص و یا اختلالات خود ایمنی، از جمله آرتریت روماتوئید و بیماری کرون
سرطان
لخته شدن خون
برخی از داروهاعلت تب کودک چيست
علائم تب چیست؟
علائم و نشانه های تب شامل موارد زیر است
درجه حرارت بالاتر ( 38 C ) در کودکان و بزرگسالان
لرز، سردی و تکان خوردن
درد عضلات و مفاصل
سردرد
عرق متناوب
سرعت ضربان قلب و یا تپش قلب
فلاشینگ ( قرمزی ) پوست
احساس غش کردن، سرگیجه و یا گیجی
ضعف بدنی
در دمای بسیار بالا 40 C علائم تشنج، توهم و یا سردرگمی رخ می دهد.
چگونه تب تشخیص داده می شود؟
همراه با داشتن علائم عمومی تب، با دماسنج درجه حرارت بدن را می توان تشخیص و تب را تایید کرد.
چگونه تب را در خانه درمان کنیم
مراقبت در منزل برای درمان تب بستگی به شدت آن دارد. تب خفیف به طور معمول نیاز به درمان پزشکی ندارد. نوشیدن مایعات و استراحت کافی هستند. اقدامات در خانه برای رسیدگی به افزایش دمای بدن است. به ویژه اگر تب با ناراحتی کلی، احساس از دست دادن آب بدن، اختلال در خواب و یا استفراغ همراه باشد.
مراقبت در منزل برای درمان تب عبارتند از:
اطمینان حاصل کنید که فرد در حال استراحت در دمای اتاق راحت است.
قرص استامینوفن و یا ایبوپروفن ( با دوز مناسب ) مصرف کنید.
به طور منظم از حمام اسفنج با استفاده از آب ولرم استفاده کنید.
مقدار زیادی مایعات بنوشید.
آسپرین مصرف نکنید
چه هنگامی باید درباره تب با پزشک مشورت کنیم
تب خفیف معمولا در منزل درمان می شود. با این حال، با توجه به نظر NIH، برخی از موارد وجود دارد که شما و یا فرزند شما باید توسط یک دکتر در اسرع وقت ویزیت شود. این موارد عبارتند از:
درجه حرارت کودک حداقل 38 درجه C است که از راه مقعد ( در کودک کمتر از 3 ماه ) گرفته شده است.
درجه حرارت بدن کودک بالاتر از 39 درجه C (در کودک بین 3 ماه و 1 سال ) است.
درجه حرارت بدن یک فرد بزرگسال بالاتر از 39.4 درجه C است.
درجه حرارت بدن بالاتر از 40.5 درجه C است و با درمان در خانه پایین نیامده و یا باعث ناراحتی در ( کودکان و بزرگسالان ) شده است.
کودک دارای علائم دیگری از بیماری مانند سرفه یا گلودرد است.
یک کودک یا بزرگسال دارای یک بیماری جدی پزشکی باشد و یا سیستم ایمنی بدن به خطر بیافتد.
تب در مدت یک تا دو روز در کودکان زیر 2 سال و دو تا سه روز در کودکان بزرگتر و بزرگسالان برطرف نشود.
کودکی به تازگی یک یا چند واکسن دریافت کرده است.
تبی که حداقل به مدت یک هفته می آید و می رود.
فرد مبتلا به تب به تازگی در یک کشور در حال توسعه بوده است.
فردی که دارای راش های جدید و یا کبودی باشد.
فردی که در هنگام ادرار کردن دارای درد باشد.
پزشک شما احتمالا یک معاینه فیزیکی و آزمایشات پزشکی انجام می دهد. این برای تشخیص علت تب و تعیین درمان موثر، کمک خواهد کرد.
چه وقت، تب یک اورژانس پزشکی است؟
اگر شما یا فرزند شما در حال تجربه هر یک از موارد زیرهستید با نزدیکترین بخش اورژانس تماس بگیرید
گریه تسلی ناپذیر در ( کودکان )
گیجی
عدم توانایی در راه رفتن
مشکل تنفس
سردرد شدید
گرفتگی گردن
تشنج
چگونه می توانیم از تب جلوگیری کرد؟
اگر فرزند داشته باشید، حتما تاکنون تجربهی بیدار شدن از خواب در نیمه شب و مواجهه با کودکی را که پیشانیاش از تب داغ شده دارید. در چنین شرایطی که دماسنج اعداد عجیبوغریبی مانند ۳۹ درجهی سانتیگراد را نشان میدهد، احتمالا بهشدت نگران میشوید. در این مقاله ما را همراهی کنید تا شما را با تب کودک، علائم، راههای اندازه گیری و روشهای پایین آوردن آن آشنا کنیم.علت تب کودک چيست
تب نشانهی نسبتا خوبی است. وقتی کودک دچار تب میشود یعنی سیستم ایمنی بدن او در مقابل بیماری و عفونت مقاومت کرده است. پس مغز فرمان بالا رفتن دمای بدن را میدهد، زیرا در این حالت است که گلبولهای سفید میتوانند به ویروسها و باکتریها حمله کنند. شگفت آنکه، کودکان سالم میتوانند تب تا دمای حدود ۴۱ درجهی سانتیگراد را نیز تحمل کنند و هیچ عوارضی نیز در آنها بهوجود نمیآید. یادتان باشد که در بیشتر مواقع تب کودک خیلی مشکل خطرناکی نیست، اما اگر در سنین پایین، بهویژه ۳ سال ابتدایی زندگی، تب خیلی بالا رفت نیز باید خونسرد بمانید و اقدامات مناسب را انجام بدهید.
اقدامات لازم برای تب کودک بسته به سن او متفاوت است. مثلا اگر کودک زیر ۳ ماه است، با دیدن درجهی بالای تب (۳۷/۵ درجهی سانتیگراد و بیشتر) باید حتما و سریعا به پزشک مراجعه کنید. علت این تعجیل، ضعف سیستم ایمنی بدن کودک است. سیستم ایمنی نوزادان هنوز کاملا شکل نگرفته است؛ بههمینخاطر در برابر باکتریها و عفونتهای مختلف ضعیف است. مثلا باکتریهای خطرناکی چون باکتری مننژیت و ذات الریه بسیار خطرناک هستند، نشانهی آنها تب کودک است و میتوانند زندگی کودک را تهدید کنند.
بین ۳ تا ۶ ماهگی نیز در صورت مشاهده تبی بالای ۳۸ درجهی سانتیگراد باید حتما به پزشک مراجعه کنید و موضوع را جدی بگیرید. زمانی که کودک از ۶ ماهگی میگذرد نیز باید با رسیدن تب به ۳۹ درجه با پزشک تماس بگیرید. وقتی کودک دچار این علائم شد: سرفه و گلودرد، کیپ شدن یا جاری شدن آب بینی، بدندرد و سردرد، لرز، خستگی و اسهال، سریعا به پزشک مراجعه کنید. این علائم، از نشانههای آنفولانزای H1N1 هستند و شباهت زیادی به آنفلونزای فصلی معمولی دارند و در ۲۴ ساعت ابتدایی کودک دچار تب میشود. در چنین شرایطی ممکن است پزشک از داروهایی نظیر تامیفلو که دارویی ضدویروسی است برای کاهش شدت و مدت علائم بیماری استفاده کند.
تب کودک، نشانهای از فعالیت نادرست بخشی از بدن است. بنابراین با بروز تب در فرزندتان باید سایر علائم را هم جدی بگیرید. اگر تب کودک زیر ۳۸درجهی سانتیگراد است و آبریزش بینی دارد، یعنی بهاحتمال خیلی زیاد دچار سرماخوردگی شده است. اما تب در کنار استفراغ و اسهال نشان از ویروسیشدن معده دارد. در هر دو موارد نامبرده، تب بهتدریج ظاهر میشود و پس از چند روز هم ازبین میرود. البته علائم آنفلونزای فصلی و H1NI اغلب به شکلی ناگهانی بروز میکنند؛ بهطوریکه حال کودک خوب است، ولی بهطور یکدفعهای، دچار این بیماریها میشود و حتی خروج از رختخواب هم برایش سخت میشود.
برای کودکان زیر ۵ سالی که دارای مشکلات دیگری نظیر آسم و دیابت هستند، پیگیری پایین آوردن تب بسیار ضروری است. بههمینخاطر احتمالا پزشک از کودک، آزمایش آنفولانزا میگیرد. اما در کودکان سالم قضیه متفاوت است و کودک باید ۲۴ ساعت بدون مصرف تببُر استراحت کند تا بهبود بیابد.
اگر در کنار تب، مشکلاتی نظیر گلودرد، گوش درد و درد هنگام ادرار کردن هم وجود داشته باشد، احتمال عفونت مجاری ادراری، عفونت گوش و گلو وجود دارد و باید برای درمان از آنتی بیوتیک ها استفاده شود. ازجمله سایر نشانههایی که نیاز به رسیدگی دارند نیز میتوان به کمبود آب بدن کودک اشاره کرد. مثلا اگر هنگام گریه، کودک اشکی نداشته باشد یا دچار افت هوشیاری بشود و کمتر از حالت عادی ادرار کند، باید موضوع را کاملا جدی بگیرید.
هر نشانهای که با وجود تب در بدن کودک رخ بدهد باید سریعا پیگیری بشود و او را به مرکز فوریتهای پزشکی ببرید. ازجمله نشانههای نادر اما بسیار خطرناک در چنین شرایطی میتوان به این موارد اشاره کرد:
چنین علائمی میتواند نشان از وجود مننژکوکال داشته باشد که نوعی عفونت خون بسیار خطرناک است. اگر زبان، ناخنها و لبهای کودک آبی و کبود شد (این موضوع نشانهای از دریافتنکردن اکسیژن کافی است) یا ناحیهی گردن او سفت و بیحرکت شد (علامتی مبنی بر ابتلا به مننژيت) یا دردهای شکمی به سراغش آمد (ممکن است دچار آپاندیسیت شده باشد) سریعا با مرکز فوریتهای پزشکی تماس بگیرید.
درصورتیکه کودکتان زیر ۲ سال است و تب برای او بیش از ۲۴ ساعت بهطول انجامیده نیز سریعا با پزشک تماس بگیرید. درمورد کودکان بزرگتر میتوانید تا ۳ روز صبر و بعدا به دکتر مراجعه کنید؛ البته درصورتیکه سایر نشانههای ابتلا به آنفلونزای H1N1 را نداشته باشد. درصورتیکه تب نوزاد یا کودک رفع شود و بعد از چند روز دومرتبه عود کند نیز باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا احتمال عفونت ثانویه وجود دارد.
یادتان باشد که داروها فقط میتوانند در کاهش دمای بدن کودک نقش داشته باشند و علت و ریشهی بیماری را از بین نمیبرند. وقتی اثر داروی کاهش دما ازبین برود، دوباره دمای بدن کودک بالا خواهد رفت و این بهخاطر ازبین نرفتن ریشهی اصلی مشکل است. برای اینکه بهخوبی حواستان به تب کودک باشد، پیش از آنکه در پی عدد دماسنج باشید باید به ظاهر، کارها و احساس کودک توجه کنید. مثلا اگر برای دادن دارو به کودک باید بهدنبال او بدوید و حاضر نیست دارو بخورد، بهاحتمال زیاد حالش آنقدرها که فکر میکنید بد نیست پس توان شیطنت و دویدن دارد. بههمینخاطر در موارد اینچنینی بهتر است صبر کنید تا دورهی تب خودبهخود تمام بشود.
اما اگر استفاده از داروها و روشهای پایینآوردن تب باعث میشود تا حال کودک بهتر بشود باید از آنها استفاده کنید. برای کودکان زیر ۶ ماه میتوان از استامینوفن نوزاد که تنها تببُر پیشنهادی در این سنین است، استفاده کرد. در سنین بالاتر امکان استفاده از ایبوپروفن کودکان هم وجود دارد اما مصرف این داروها با آزردگی معده همراه است. هیچوقت به کودکان زیر ۱۶ ماه، آسپرین ندهید زیرا ممکن است باعث بروز سندروم رِی شود. این سندروم وضعیتی خطرناک برای کبد ایجاد میکند. اگر تب کودک کاهش پیدا نکرد، باید مجددا به پزشک مراجعه کنید تا دُز مصرفی استامینوفن یا ایبوپروفن را افزایش بدهد. (حداقل ۲ ساعت فاصله باید بین مصرف ۲ دارو وجود داشته باشد). در این صورت باید نهایت دقت را در دادن میزان مناسب دارو در زمانهای درست بهکار بگیرید تا اُوِردُز اتفاق نیفتد.
استفاده از دارو تنها راه درمان تب کودک نیست. حمام با آب ولرم، پاشویه یا کشیدن پارچهی نمدار روی بدن کودک هم تأثیرگذار است. اما یادتان باشد که نباید از یخ و حمام با آب سرد استفاده کنید. این اقدامات باعث ایجاد لرز در کودک میشود و حتی ممکن است درجهی تب او را بالاتر هم ببرد. مالیدن الکل روی بدن کودک نیز اصلا توصیه نمیشود، زیرا ممکن است موجب مسمومیت، تشنج و حتی کُما بشود. اگر به کودک آب و مایعات بدهید به هیدراته ماندن بدن او کمک خواهید کرد و او را برای جنگیدن با بیماری آمادهتر میسازید.
اگر کودک دچار اسهال و استفراغ است از ORS استفاده کنید. به کمک این داروها میتوانید الکترولیتها و مایعات را در بدن جایگزین کنید. لباسهای نرم و راحت تن کودک کنید و سعی کنید بهجای استفاده از لباسی ضخیم، چند تکه لباس را لایه لایه تن او کنید، زیرا هنگام تب و لرز گاهی لازم است لباس تن کودک را کم کنید و گاهی باید به او لباس بیشتری بپوشانید.
اندازهگیری دقیق میزان دمای بدن کودک کمی دشوار است، اما شیوههایی که نسبت به سایرین دقیقتر هستند از این قرارند:
این شیوه زیاد موردپسند کودکان بزرگتر نیست، اما برای نوزادان و کودکان تا حدود ۳ سالگی بهترین و دقیقترین گزینه است. میزان صحت این اندازهگیری از همهی روشها بیشتر است. برای انجام این روش باید کودک را روی پاهای خود به پشت بخوابانید یا به پشت بخوابد و پاها را بالا بگیرد.
این روش درمورد کودکان بالای ۴ سال مناسب است، زیرا میتوانند دماسنج را در دهان نگه دارند و نیازی نیست که لباسشان را دربیاورند. اما اگر کودک بهدرستی دماسنج را در دهان نگه ندارد، امکان بروز خطا وجود خواهد داشت. این روش نیز دقت نسبتا خوبی دارد. درصورتیکه قبل از استفاده از دماسنج، کودک چیزی گرم یا سرد خورده باشد باید کمی صبر کنید.
استفاده از این روش بسیار آسان است، ولی اگر دمای اتاق پایین باشد، این روش توصیه نمیشود. پزشکان پیشنهاد میکنند که عدد خواندهشده روی دماسنج در این روش را در حدود ۰/۵ درجهی سانتیگراد افزایش بدهید تا نتیجه دقیقتری حاصل بشود. دقت این روش بهطور کلی نسبتا خوب است.
قرار دادن دماسنج در گوش بهویژه برای کودکان زیر ۱ سال کمی دشوار است. دقت آن بنا به نوع اندازهگیری متفاوت است، اما بهطور کلی روش راحتی بهشمار میرود. برای دقیقتر شدن نتیجه بهتر است گوش کودک را قبل از قرار دادن دماسنج کمی به طرف عقب و بالا بکشید.
این روش از همه گرانتر است. زیرا دماسنج مربوط به آن ارزان نیست. استفاده از آن برای کودکان راحت است و تنها در چند ثانیه میتواند دما را ثبت کند. برای خوانش دقیق عدد دماسنج لازم است تا آن را بین ابروها و قسمت رویش موها قرار بدهید.
اگر نوزاد شما تازه بهدنیا آمده یا یکیدوماهه است با دیدن ۳۸ درجهی سانتیگراد روی دماسنج باید به پزشک مراجعه کنید. اگر نوزاد ۳ تا ۶ ماهه است، در صورت مشاهدهی عدد ۳۸/۳ درجهی سانتیگراد باید موضوع را پیگیری جدی کنید. مشاهدهی عدد ۳۹/۴ درجه سانتیگراد نیز برای کودکان بالای ۶ ماه نیازمندِ پیگیری است.
تشنج ناشی از تب میتواند بهخاطر ایجاد تغییری سریع در دمای بدن رخ بدهد و عملکرد الکتریکی طبیعی مغز را بر هم بزند. اگر در خانواده سابقه چنین چیزی باشد یا خود کودک قبلا دچار تشنج ناشی از تب شده باشد، باز هم امکان دچار شدن به این مشکل برای او وجود خواهد داشت. مشاهدهی عوارضی چون لرزش ماهیچهها، استفراغ، بی حالی و خماری چشمها و… در کودک زیاد خوشانید نیست، اما نباید نگران وقوع مشکلاتی مانند صرع باشید. اگر هم کودک دچار حملات صرعی و تشنج شد، باید او را روی زمین بخوابانید، از اشیای تیز دور نگه دارید و سرش را به طرفین بچرخانید تا تکانهای زبان باعث انسداد راه تنفسی نشوند. اگر تشنج بیش از ۵ دقیقه طول کشید، حتما با مرکز فوریتهای پزشکی تماس بگیرید.
توهم در تب بالای ۳۸/۸ درجهی سانتیگراد محتمل است. توهم ناشی از تب بیشتر در بزرگسالان دیده میشود، اما در کودکان نیز دیده میشود و خطری برای آنها ندارد. ممکن است کودک عروسک خود را در حرکت ببیند یا احساس کند که حشرهای روی بدنش نشسته، اما مشکلی او را تهدید نمیکند و فقط کمی از این قضیه خواهد ترسید.
تب میتواند آثار مخربی داشته باشد، اما این آثار تنها بهعلت تب ایجاد نمیشوند و در کنار آن عواملی مانند گرمازدگی شدید ناشی از مثلا ماندن طولانی در خودرو نیز باید باشد تا کودک دچار آسیبهای شدید مغزی و… بشود.
علت تب کودک چيست
10